Dalton

Wat is Dalton?
Dalton is een manier van omgaan met elkaar. Een daltonschool schept ruimte en geeft kinderen de gelegenheid om zelfstandig of samen te werken aan een afgesproken taak. De zes kernwaarden: zelfstandigheid, vrijheid in gebondenheid, samenwerking, effectiviteit/doelmatigheid, reflectie en borging vormen het uitgangspunt van daltononderwijs. Kenmerkend voor het daltononderwijs is dat het zich steeds aanpast aan de veranderende eisen en verwachtingen van de samenleving. De principes blijven overeind, maar hebben door de jaren heen andere accenten gekregen.

De Daltondriehoek
Veel daltonscholen hanteren ´de Daltondriehoek´ van de Nederlandse Dalton Vereniging. Deze driehoek geeft de pedagogische basis weer voor het werken aan de zes kernwaarden van het daltononderwijs. In de "Daltondriehoek" is in 6 trefwoorden aangegeven wat kenmerkend is voor de werkwijze. Binnenin de cirkel staan de basiskenmerken van de daltononderwijspraktijk. In de driehoek daar omheen wordt aangegeven welke gedachte over opvoeding daarachter ligt.

De kernwaarden wordt hier onder kort toegelicht
1. Vrijheid in gebondenheid/verantwoording
Vrijheid is essentieel voor de ontplooiing van de persoonlijkheid van de mens. Het is noodzakelijk om eigen keuzes te maken, eigen wegen te vinden. Maar vrijheid is ook grenzen stellen en verantwoordelijkheid leren. Vrijheid betekent in het daltononderwijs: kunnen omgaan met verantwoordelijkheid.
Gaandeweg leren leerlingen om zelf te plannen en in te schatten of ze hulp nodig hebben. Uitgangspunt is het vertrouwen in de eigen kracht van ieder kind. Niet elk kind is hetzelfde, elke leerling leert op zijn eigen manier en in eigen tempo. De kerndoelen zijn maatgevend. De leerkracht en leerling maken afspraken over:

• de keuze van volgorde wanneer de opdrachten gemaakt worden
• werken met/zonder maatje
• verdeling van de tijd; niet alle taken vragen evenveel tijd bij de individuele leerling
• de keuze waar het werk gemaakt wordt. Leerlingen krijgen de mogelijkheid om buiten het klaslokaal te werken, waarbij ’s middags de gelegenheid geboden wordt om in de stilteruimte te werken.

2. Zelfstandigheid
Het Daltononderwijs wil kinderen vormen tot volwassenen die zelfstandig kunnen denken en handelen. Daarvoor is nodig dat kinderen leren hoe je informatie vergaart, hoe je zaken op waarde kunt schatten en hoe je keuzes maakt. Daarin zal ieder mens verschillen. Wij proberen daarop in te spelen door deze zelfstandigheid zoveel mogelijk te stimuleren. Dit gebeurt o.a. door de leerlingen ieder een eigen weektaak te geven, de mogelijkheid te bieden om tijdens schooluren gebruik te maken van de schoolbieb, de leerlingen de vrijheid te geven om initiatieven te ontwikkelen. Met behulp van handelingswijzers kunnen kinderen al snel zelfstandig een taak uitvoeren, zonder instructie van de leerkracht vooraf of extra instructie.

3. Samenwerking
Om later als volwassene te kunnen deelnemen aan de samenleving moet je leren samenwerken. Ook met mensen die je niet zelf kiest. Daarom wordt op daltonscholen veel aandacht besteed aan het spelen en werken in groepjes. Meestal gaat het om leerlingen uit dezelfde klas die samen een opdracht uitvoeren, maar ook gebeurt het dat leerlingen van verschillende leeftijden samenwerken. Al doende leren ze te luisteren naar elkaar en respect te hebben voor elkaar. Ieder mens is immers verantwoordelijk voor zichzelf en voor zijn omgeving. Praktisch gezien betekent dit dat leerlingen wekelijks aan een maatje gekoppeld worden waarmee ze aantal opdrachten moeten uitvoeren. Daarnaast mogen ze elkaar helpen bij de verwerking van de leerstof. Dit begint al bij de kleuters die samen moeten overleggen wanneer zij hun samenwerk-opdracht zullen doen.

4. Effectiviteit/doelmatigheid
Doen we de goede dingen?
Leerlingen leren om op efficiënte wijze om te gaan met tijd, ruimte en middelen. Om dit voor iedereen mogelijk te maken, passen de leerkrachten zoveel mogelijk verschillende vormen van doelgerichte instructie toe. De weektaken sluiten steeds daardoor beter aan bij de ontwikkeling van de leerling. Zo worden voor het vak rekenen alle leerlingen ingedeeld op niveau (één ster, twee sterren, drie sterren). Het kan daardoor voorkomen dat sommige leerlingen werken met een voor hen aangepaste weektaak.

5. Reflectie
Kijkend naar het proces en naar het product.
Leerlingen leren om te reflecteren op eigen gedrag en prestatie(s). Dit gebeurt bijvoorbeeld door het inkleuren van smileys. De leerkracht begeleidt de leerlingen hierbij. Dit kan bijvoorbeeld met behulp van reflectiekaarten.

6. Borging
Zeg wat je doet en doe wat je zegt.
Om dit eenduidig in beeld te brengen geschiedt de registratie op een, voor iedereen, herkenbare manier. Daardoor is er een duidelijke doorgaande lijn binnen de school.
Onze school is een lerende organisatie. De daltonwerkgroep heeft hierin een sturende rol, initiërende en ondersteunende rol. Daltoncoördinatoren en directie nemen al enkele jaren deel aan diverse regiobijeenkomsten.
Bij dit alles is eigenaarschap een basishouding. Daarbij leren kinderen het beste als ze gemotiveerd raken door het opdoen van concrete, betekenisvolle en actuele ervaringen, waarbij ze zelf actief zijn.

• activeren = motiveren = presteren
• we sluiten aan bij de leerbehoefte van het kind
• we proberen het kind maximaal te laten presteren

Kijkt u voor meer informatie over daltononderwijs in ons Daltonboek of de site van de Nederlandse Daltonvereniging www.dalton.nl

Daltonboek

Met trots presenteren wij hier het Daltonboek.

Dit is het Daltonbeleidsplan van KBS 't Carillon, waarin we beschrijven hoe we het Daltononderwijs inhoud geven. We geven aan welke afspraken er zijn gemaakt en waar de ontwikkelingsmogelijkheden voor onze school liggen. In de bijlagen vindt u een aantal praktische voorbeelden.

Klik hier om het Daltonboek te openen.
Klik hier om de bijlagen te openen.